Συνεδριάσεις Οικονομικής Επιτροπής Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (12 & 18 Μαΐου 2015)
«Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων: Νάξος και Μύκονος, θυσία στα συμφέροντα μιας μη βιώσιμης ανάπτυξης»
Η περιφερειακή σύμβουλος της Νησιωτικής Ανατροπής Άννα Μαυρουδή, συμμετείχε στις συνεδριάσεις της Οικονομικής Επιτροπής:
1. την Τρίτη, 12 Μαΐου 2015, με 14 Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) προς έγκριση στα θέματα ημερησίας διατάξεως και μία ΜΠΕ εκτός ημερησίας, και
2. την Δευτέρα, 18 Μαΐου 2015 με 35 θέματα ημερησίας διατάξεως και 4 εκτός.
Και σε αυτές τις συνεδριάσεις γνωμοδοτήσαμε θετικά για όσα έργα και μελέτες πιστεύουμε ότι προωθούν τόσο τη βιωσιμότητα στο Ν. Αιγαίο όσο και την καλή λειτουργία της Περιφέρειας και αρνητικά για όσα θέματα αντιτίθενται κατά την άποψή μας στους παραπάνω σκοπούς.
Όσον αφορά τα σημαντικότερα θέματα των ΜΠΕ για τις Κυκλάδες, διαφωνήσαμε κάθετα τόσο στο θέμα της ανέγερσης ξενοδοχείου στα Διβούνια της Μυκόνου όσο και στην αδειοδότηση λατομείου στην Κοινότητα Σαγκρίου Νάξου. Ως προς το 1ο θέμα, πρόκειται για μια περιοχή εξαιρετικά σημαντική περιβαλλοντικά και πολιτιστικά. Είμαστε αντίθετοι με μια αναπτυξιακή λογική που θυσιάζει τους φυσικούς πόρους, π.χ. νερό, αιγιαλούς σε ένα ήδη κορεσμένο οικιστικά και τουριστικά νησί. Δεκάδες πισίνες και τετραγωνικά τσιμέντου θα επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο τη Μύκονο. Πρόκειται για ένα έργο που έχει λάβει θετική γνωμοδότηση μόνο από την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, στην οποία δεν
εκπροσωπούνται όλες οι παρατάξεις, ενώ δεν υπήρξε καμία γνωμοδότηση από το Δημοτικό Συμβούλιο Μυκόνου.
Ως προς το 2ο θέμα του λατομείου στη Νάξο, υπάρχει η αρνητική γνωμοδότηση της τοπικής κοινότητας Σαγκρίου, αλλά και η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (2008) που ακυρώνει την χορηγηθείσα άδεια του 2005 της ΓΓΠ Νοτίου Αιγαίου για ΜΠΕ λατόμευσης, αλλά και την απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού του 2009. Ταυτόχρονα, υπάρχουν αναφορές πολιτών για παράνομη λατόμευση και καταπάτηση δημοτικής περιουσίας και άλλων ιδιοκτησιών. Όπως τονίσαμε και σε συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου, είναι σημαντικό να χωροθετηθεί λατομική ζώνη στη Νάξο και να είναι ξεκάθαρο το πού μπορούν να δραστηριοποιούνται οι σχετικές επιχειρήσεις. Πρόκειται για μία επίσης εξαιρετικά σημαντική περιβαλλοντικά αλλά και πολιτιστικά περιοχή, όπου έχουν δαπανηθεί εκατομμύρια ευρώ για αναστηλώσεις μνημείων και ανάδειξή τους, θέτοντας τα θεμέλια για ένα άλλο είδος ανάπτυξης, το οποίο με την συγκεκριμένη δραστηριότητα αναιρείται. Τονίσαμε ότι, αν και η Οικονομική Επιτροπή είναι γνωμοδοτικό όργανο στη συγκεκριμένη φάση, δεν πρέπει να οχυρωνόμαστε πίσω από την ύπαρξη ή μη αρμοδιότητας, αλλά οφείλουμε να προσεγγίζουμε το θέμα ολιστικά με γνώμονα την βιώσιμη ανάπτυξη του τόπου.
Γνωμοδοτήσαμε υπέρ του Διακρατικού Προγράμματος Συνεργασίας Ελλάδας-Κύπρου 2014-2020 για την Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Σ.Μ.Π.Ε), όπου για πρώτη φορά συμμετέχουν και οι Κυκλάδες, προσθέτοντας ότι
α. χρειάζεται μια ουσιαστική αποτίμηση του προηγούμενου προγράμματος για την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων στα νησιά,
β. πρέπει να ληφθεί υπόψη η μικρο-νησιωτικότητα ως ξεχωριστή κατηγορία και
γ. χρειάζεται να υλοποιούνται δράσεις διείσδυσης στις τοπικές κοινωνίες διότι μόνη η τεχνοκρατική προσέγγιση ενισχύει την ελλιπή ενημέρωση και διαβούλευση με τους φορείς (μόνο 22 φορείς συμμετείχαν) και καταστρατηγεί το μοντέλο σχεδιασμού «από τα κάτω».
Επισημάναμε επίσης την πρόδηλη πολιτική αντίφαση του να ψηφίζουμε περιβαλλοντικούς δείκτες και ταυτόχρονα να εγκρίνουμε θέματα όπως λατομεία σε σημαντικές περιβαλλοντικά και πολιτιστικά περιοχές, αλλά και νέες ανεγέρσεις ξενοδοχείων με πισινές, σε νησιά ήδη κορεσμένα τουριστικά.
Αναφορικά με τις Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της λειτουργίας αυτόνομων σταθμών ΔΕΗ σε Μύκονο και Σύρο, θέσαμε καταρχήν το σοβαρό και ουσιαστικό πρόβλημα έλλειψης τεχνικού προσωπικού σε όλα τα νησιά, καθώς και τις υφιστάμενες ποικίλες σχέσεις εργασίας (μπλοκάκι, ορισμένου χρόνου, εργολαβίες, κτλ). Είναι σημαντικό να πιέσουμε για μόνιμες θέσεις εργασίας με εντοπιότητα, καθώς οι εργολαβίες δεν είναι αποτελεσματικές, αυξάνουν το κόστος για τους φορολογούμενους και δεν διαφυλάσσουν τις εργασιακές σχέσεις. Γνωμοδοτήσαμε θετικά για τη Σύρο και εκφράσαμε τις επιφυλάξεις μας για τη Μύκονο, καθώς δεν υπήρχε γνωμοδότηση ούτε του Δημοτικού Συμβουλίου, ούτε της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής της Μυκόνου για ένα τόσο σοβαρό θέμα. Σε ερώτησή μας γιατί δεν έστειλε ο Δήμος Μυκόνου γνωμοδότηση, λάβαμε την απάντηση από τον Πρόεδρο
ότι, αν και ζητήθηκε αρκετές φορές, δεν υπήρξε τελικά συνεννόηση. Τουλάχιστον έκπληξη προκαλεί το γεγονός ότι, ενώ δεν μπορούν Δήμος και Περιφέρεια να συνεννοηθούν για κάτι τόσο σημαντικό για το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής των κατοίκων του νησιού, συνεννοήθηκαν άμεσα για να κάνουν κοινή δήλωση για το ΕΚΑΒ, στο πλαίσιο της «σκληρής» τους επικοινωνιακής πολιτικής.
Τέλος, επισημάναμε για άλλη μια φορά ότι στα περισσότερα, αν όχι σε όλα τα θέματα, δεν υπάρχει αυτοψία από την αρμόδια υπηρεσία της Περιφέρειας (που είναι το Τμήμα Περιβάλλοντος), γεγονός που, άσχετα αν οφείλεται σε αντικειμενικούς λόγους δυσκολίας, έλλειψης προσωπικού κλπ, υποβαθμίζει τη διαδικασία γνωμοδότησης και βέβαια λήψης απόφασης από την Οικονομική Επιτροπή αφού στην ουσία κρίνεται μόνο το τυπικό μέρος της υπόθεσης. Αξίζει να σημειώσουμε ακόμη το γεγονός ότι δεν υπάρχει ποτέ έλεγχος της τήρησης των Περιβαλλοντικών επιπτώσεων που η Οικονομική Επιτροπή εγκρίνει. Για να δώσουμε ένα παράδειγμα, πώς γνωμοδοτούμε για ένα τεράστιο ξενοδοχείο και μάλιστα “all inclusive”, όταν δεν έχουμε δει καν πού και πώς θα θεμελιωθεί, τι επιπτώσεις έχει στο ανάγλυφο της περιοχής και κοντολογίς αν αυτά που λέει η ΜΠΕ είναι και αυτά που τελικά θα υλοποιηθούν. Ανάλογο παράδειγμα είναι και αυτό που αφορά στην ανακύκλωση των υλικών συσκευασιών στα ξενοδοχεία, που αδειοδοτούνται χωρίς να γνωρίζουμε ποιος τελικά ελέγχει αν αυτό γίνεται στην πράξη.
Στην 2η συνεδρίαση
Με αφορμή την αντικατάσταση των φωτιστικών σωμάτων με νέα Κρυσταλλοδιόδων (LED), για τον οδικό φωτισμό σε τμήματα του Επαρχιακού Δικτύου της Ρόδου» στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου «ΕΝΕΡΓΕΙΝ» ύψους 600 χιλιάδων ευρώ, τονίσαμε την ανάγκη για τον ενεργειακό σχεδιασμό της Περιφέρειας μας, αλλά και για στοχευμένες και αποδοτικές ενέργειες, καθώς με βάση επίσημα στοιχεία στο Ν. Αιγαίο δαπανάται ετησίως το αστρονομικό ποσό των 750 εκ ευρώ (120 εκ. μόνο για Ρόδο) σε καύσιμα. Η απλή απορρόφηση κονδυλίων δεν είναι επαρκής στόχος για μια σύγχρονη κοινωνία που θέλει να μειώσει το ενεργειακό της αποτύπωμα και να ελαττώσει ταχύτατα την πίεση που ασκεί στους φυσικούς πόρους.
Σε ό,τι αφορά το διήμερο Κρουαζιέρας, επισημάναμε ότι δεν είναι κατανοητό γιατί οι δαπάνες των δράσεων αυτών γίνονται από το Τμήμα Απασχόλησης καθώς αφορούν σε γεύμα και ταξίδια, ενώ προτείναμε -και έγινε δεκτό- τα φυλλάδια που θα διανεμηθούν σε καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, να είναι σε ηλεκτρονική μορφή ώστε σε συνεργασία με τα Επιμελητήρια να διανεμηθεί σε όλους.
Υπερψηφίσαμε τις παρατάσεις προθεσμίας εκτέλεσης του καθαρισμού χειμάρρων στη Ρόδο, της αποπεράτωσης μονάδας σφαγείων στην Κάσο, και της άρσης καταπτώσεων της Καρπάθου. Εγκρίναμε το κόστος παραλλαγής-μετατόπισης δικτύων της ΔΕΔΔΗΕ λόγω έργων της Περιφέρειας σε Ρόδο και Αστυπάλαια και την παράταση της κατασκευής του Δημοτικού Σχολείου Κέας αλλά και της συντήρησης του οδικού δικτύου του νησιού. Επίσης, υπερψηφίσαμε το πρακτικό ανάθεσης του
έργου «Βελτίωση-σήμανση οδού Χώρας Εγγαρών Ν.Νάξου», της προμήθειας και εγκατάστασης φωτοβολταϊκού συστήματος ισχύος 10ΚWp στη Ρω Μεγίστης και της προμήθειας ηλεκτροπαραγωγικού ζεύγους μονάδας αφαλάτωσης Κουφονησίου.
Υπερψηφίσαμε την έκδοση απόφαση ωριαίας αποζημίωσης μηχανημάτων και εργατοτεχνιτών σε φυσικές καταστροφές για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών μέχρι και την 18-05-2016 και τους όρους διακήρυξης για την διενέργεια διεθνούς ηλεκτρονικού μειοδοτικού διαγωνισμού, για την μεταφορά μαθητών Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης των Κυκλάδων, για το σχολικό έτος 2015-2016 ύψους 2.388.000 ευρώ. Τονίσαμε όμως ότι για άλλη μια φορά δεν υπήρχε επαρκής χρόνος μελέτης των όρων και ότι, όπως συμμορφωνόμαστε με τις οδηγίες των δημοσίων συμβάσεων της ΕΕ και ανοίγουμε τους διαγωνισμούς στον διεθνή ανταγωνισμό, θα πρέπει να φροντίσουμε, ώστε οι πολίτες (επ’ ωφελεία των οποίων υποτίθεται γίνονται οι αλλαγές για χαμηλότερες τιμές, προωθείται η διαφάνεια στις δαπάνες του δημοσίου χρήματος, κτλ) να είναι ενήμεροι για τα δικαιώματα τους, αλλά και το ρόλο των επαρχείων και της περιφέρειας στην όλη διαδικασία. Προτείναμε να υπάρξει μια πρόβλεψη στο αρμόδιο τμήμα και να βγει μια ανακοίνωση, όπου οι πολίτες θα μπορούν να αποταθούν για θέματα μεταφορών μαθητών.
Τέλος, δεν υπερψηφίσαμε όσες δράσεις πολιτισμού και αθλητισμού είτε δεν είχαν έγκριση των οικονομικών υπηρεσιών, είτε δεν ήταν επαρκώς αιτιολογημένες και είχαν αποσπασματικό χαρακτήρα.
